मराठी साहित्य अकादमी पुरस्कार यादी | Marathi Sahitya Akademi Award List

साहित्य अकादमी पुरस्कार

Marathi Sahitya Akademi Award List 

Marathi Sahitya Akademi Purskar List 

मराठी साहित्य अकादमी पुरस्कार यादी (Marathi Sahitya Akademi Award List Marathi Sahitya Akademi Purskar List) :-

            १२ मार्च १९५४ रोजी भारत सरकारद्वारे साहित्य अकादमीचे औपचारिक उद्घाटन करण्यात आले. अकादमीच्या घटनेची स्थापना करणाऱ्या भारत सरकारच्या ठरावानुसार, भारतीय अक्षरांच्या विकासासाठी सक्रियपणे कार्य करण्यासाठी आणि उच्च स्थान प्राप्त करण्यासाठी राष्ट्रीय संस्था म्हणून त्याचे वर्णन केले गेले. साहित्यिक मानके, सर्व भारतीय भाषांमधील साहित्यिक उपक्रमांना चालना देणे आणि त्यांचे समन्वय साधणे आणि त्यांच्याद्वारे देशातील सर्व सांस्कृतिक ऐक्य वाढवणे. सरकारने स्थापन केली असली तरी, अकादमी स्वायत्त संस्था म्हणून काम करते. ७ जानेवारी १९५४ रोजी सोसायटी नोंदणी कायदा, १८६० अंतर्गत सोसायटी म्हणून नोंदणी करण्यात आली.

हे पण पहा :- आलंकारिक शब्द

            भारताच्या राज्यघटनेत नमूद केलेल्या २२ भाषांव्यतिरिक्त, साहित्य अकादमीने इंग्रजी आणि राजस्थानी या भाषांना मान्यता दिली आहे. अशा २४ भाषांमधिल साहित्यांना हा पुरस्कार दिला जातो.

            १९५४ मध्ये स्थापन झाल्यापासून दरवर्षी, साहित्य अकादमी पुरस्कार अकादमीद्वारे मान्यताप्राप्त कोणत्याही प्रमुख भारतीय भाषांमध्ये प्रकाशित झालेल्या साहित्यिक गुणवत्तेच्या सर्वात उत्कृष्ट पुस्तकांना दिला जातो.

            पहिला पुरस्कार १९५५ मध्ये देण्यात आला. तेव्हा पुरस्काराची रक्कम रू. ५,०००/- होती, ती वाढून १९८३ पासून रू. १०,०००/- नंतर १९८८ पासून रू. २५,०००/- करण्यात आली, पुढे २००१ मध्ये पुन्हा वाढून रू. ४०,०००/- करण्यात आली व २००३ पासून त्यात बदल करून रू. ५०,०००/- झाली होती आणि आता पुरस्कारामध्ये एक उत्कीर्ण तांब्याची पट्टी, शाल आणि रू. १,००,००० रुपये यांचा समावेश आहे.

            मराठीमध्ये केलेल्या लेखन कार्यांसाठी साहित्य अकादमी पुरस्कारांच्या प्राप्तकर्त्यांची १९५५ पासूनची यादी खालीलप्रमाणे आहे.

            "०" <= हे चिन्ह ज्या साहित्यकारांना मरणोत्तर पुरस्कार मिळाला आहे त्यांच्या समोर दिलेले आहे.

मराठी साहित्य अकादमी पुरस्कार यादी

वर्ष	साहित्यकार	साहित्याचे नाव
१९५५	तर्कतीर्थ लक्ष्मणशास्त्री जोशी	वैदिक संस्कृतिचा विकास
१९५६	० बाळ सिताराम मर्ढेकर	सौन्दर्य आणि साहित्य
१९५७	पुरस्कार नाही	-
१९५८	चिंतामणराव कोल्हटकर	बहुरूपी (आत्मकथा)
१९५९	गणेश त्र्यंबक देशपांडे	भारतीय साहित्यशास्त्र
१९६०	विष्णू सखाराम खांडेकर	ययाति
१९६१	द.न. गोखले	डॉ. केतकर
१९६२	पुरुषोत्तम यशवंत देशपांडे	अनामिकतेची  चिन्तनिका
१९६३	श्री.ना. पेंडसे	रथचक्र
१९६४	रणजीत देसाई	स्वामी
१९६५	पु.ल. देशपांडे	व्यक्ति आणि वल्ली
१९६६	० त्र्यंबक शंकर शेजवलकर	श्री शिवछत्रपति
१९६७	एन. जी. केळकर	भाषा : इतिहास आणि भूगोल
१९६८	इरावती कर्वे	युगांत
१९६९	श्रीनिवास नारायण बनहट्टी	नाट्याचार्य देवल
१९७०	नरहर रघुनाथ पाठक	आदर्श भारत सेवक
१९७१	दुर्गा भागवत	पैस
१९७२	गोदावरी परुळेकर	जेव्हा माणूस जागा होतो
१९७३	० जी. ए. कुलकर्णी	काजळमाया
१९७४	० विष्णु वामन शिरवाडकर	नटसम्राट
१९७५	आर. बी. पाटणकर	सौन्दर्य मीमांसा
१९७६	गो. नी. दांडेकर	स्मरणगाथा
१९७७	आत्माराम रावजी देशपांडे	दशपदी
१९७८	० चिंतामणी त्र्यंबक खानोलकर	नक्षत्रांचे देणे
१९७९	शरदचंद्र मुक्तिबोध	सृष्टि, सौन्दर्य आणि साहित्यमू
१९८०	मंगेश के. पाडगावकर	सलाम
१९८१	लक्ष्मण माने	उपरा
१९८२	प्रभाकर पाध्ये	सौन्दर्यानुभाव
१९८३	व्यंकटेश माडगूळकर	सत्तांतर
१९८४	इंदिरा संत	गर्भरेशीम
१९८५	विश्राम बेडेकर	एक झाड आणि दोन पक्षी
१९८६	ना.घ. देशपांडे	खूणगाठी
१९८७	रामचंद्र चिंतामण ढेरे	श्री विट्ठल : एक महासमन्वय
१९८८	लक्ष्मण गायकवाड़	उचल्या
१९८९	० प्रभाकर वामन उर्ध्वरेषे	हरवलेले दिवस
१९९०	आनंद रतन यादव	झोंबी
१९९१	भालचंद्र वनाजी नेमाडे	टीका स्वयंवर
१९९२	विश्वास पाटील	झाडाझड़ती
१९९३	विजया राजाध्यक्ष	मर्ढेकरांची कविता : स्वरूप आणि संदर्भ
१९९४	दिलीप पुरुषोत्तम चित्रे	एकूण कविता–१
१९९५	नामदेव कांबळे	राघववेळ
१९९६	गंगाधर गाडगीळ	एका मुंगीचे महाभारत
१९९७	मधुकर वासुदेव धोंड	ज्ञानेश्वरीतील लौकिक सृष्टि
१९९८	सदानंद श्रीधर मोरे	तुकाराम दर्शन
१९९९	रंगनाथ पठारे	ताम्रपट
२०००	नामदेव धोंडो महानोर	पानझड

हे पण पहा :- मराठी म्हणी व त्याचे अर्थ

मराठी साहित्य अकादमी पुरस्कार यादी

वर्ष	साहित्यकार	साहित्याचे नाव
२००१	राजन गवस	तणकट
२००२	महेश एलकुंचवार	युगांत
२००३	त्र्यंबक विनायक सरदेशमुख	डांगोरा : एका नगरीचा
२००४	सदानंद नामदेवराव देशमुख	बारोमास
२००५	० अरुण कोलटकर	भिजकी वही
२००६	आशा बगे	भूमी
२००७	गो. मा. पवार	महर्षी विट्ठल रामजी शिंदे : जीवन व कार्य
२००८	श्याम मनोहर	उत्सुकतेने मी झोपलो
२००९	वसंत आबाजी डहाके	चित्रलिपि
२०१०	अशोक रामचंद्र केळकर	रुजुवात (समालोचना)
२०११	माणिक सीताराम गोघाटे ‘ग्रेस’	'वा-यावर हलते रान'
२०१२	जयंत पवार	फिनिक्सच्या राखेतून उठला मोर
२०१३	सतीश काळसेकर	वाचणारयाची रोजनिशी
२०१४	जयंत विष्‍णु नारळीकर	चार नगरातले माझे विश्‍व
२०१५	अरुण खोपकर	चलत्-चित्रव्‍यूह
२०१६	आसाराम लोमटे	आलोक
२०१७	श्रीकांत देशमुख	बोलावें ते आम्ही
२०१८	म. सु. पाटील	सर्जनप्रेरणा आणि कवित्वशोध
२०१९	अनुराधा पाटील	कदाचित अजूनही
२०२०	नंदा खरे	उद्या
२०२१	किरण गुरव	बलूच्या अवस्थांतराची डायरी (कहानी-संग्रह)
२०२२	प्रवीण दशरथ बांदेकर	उजव्या सोंडेच्या बाहुल्या ( कादंबरी )

हे पण वाचा :- भारतीय संविधान

          तुम्हाला मराठी साहित्य अकादमी पुरस्कार यादी | Marathi Sahitya Akademi Award List  ही माहिती नक्कीच आवडली असेल तर मग आपल्या प्रियजनाना शेअर करा.